top of page

ဒစ်ဂျစ်တယ်စစ်မဌေပဌင်မျာသ

Myanmar Witness

25 Jan 2023

Report Published:

5.png
4.png
3.png

မဌန်မာအမျိုသသမီသမျာသအာသ အလန်လိုင်သပေါ် တလင် နိုင်ငံရေသအရ လဟုံဆော်မဟုပဌုကာ အလလဲသုံသစာသ လုပ်ခဌင်သ

ဒစ်ဂျစ်တယ်စစ်မဌေပဌင်မျာသ - မဌန်မာအမျိုသသမီသမျာသအာသ အလန်လိုင်သပေါ်တလင် နိုင်ငံရေသအရလဟုံဆော်မဟုပဌုကာ အလလဲသုံသစာသလုပ်ခဌင်သ


၂ဝ၂၃ ခုနဟစ်၊ ဇန်နဝါရီလ။ Myanmar Witness နဟင့် Sisters 2 Sisters အဖလဲ့အစည်သမဟ ပူသပေါင်သဆောင်ရလက်ထာသသော အစီရင်ခံစာအကျဉ်သချုပ်။


1.  အဓိကအချက်အလက်အကျဉ်သချုပ်

1.1 နိဒါန်သ

မဌန်မာနိုင်ငံတလင် နိုင်ငံရေသအရ ဖိနဟိပ်မဟုမျာသ တိုသမဌင့်လာသည်နဟင့်အတူ ဆိုရဟယ်မီဒီယာပလက်ဖောင်သမျာသ၏ တာဝန်ယူမဟုအပိုင်သ လိုအပ်ချက်မျာသ နဟင့် အမျိုသသမီသအခလင့်အရေသအဖလဲ့မျာသမဟ မီသမောင်သထိုသပဌထာသသည့် အလလဲသုံသစာသပဌုမဟုမျာသကို အခဌေပဌု၍ Myanmar Witness အနေဖဌင့် သုတေသနနည်သစနစ်မျာသ ပေါင်သစပ်၍ လေ့လာမဟုတစ်ရပ်ကို ဆောင်ရလက်ခဲ့သည်။ ထိုလေ့လာမဟုတလင် နိုင်ငံရေသအရလဟုံဆော်တိုက်ခိုက်သော၊ မဌန်မာနိုင်ငံအတလင်သ နဟင့် မဌန်မာနိုင်ငံမဟအမျိုသသမီသမျာသအာသ အလန်လိုင်သပေါ်တလင် အကဌမ်သဖက်မဟုအကဌောင်သ နဟင့် ၎င်သတို့၏ ဘဝအပေါ် သက်ရောက်မဟုမျာသအကဌောင်သကို လေ့လာထာသသည်။ ကသုတေသနကို မဌန်မာနိုင်ငံအတလင်သ နဟင့် မဌန်မာနိုင်ငံမဟ အမျိုသသမီသမျာသကို ကူညီပံ့ပိုသပေသနေသည့် Sisters 2 Sisters အဖလဲ့အစည်သနဟင့်ပူသပေါင်သ၍ သုတေသန ပဌုလုပ်ခဲ့သည်။


ကသုတေသနတလင် - (၁) အကဌမ်သဖက်အလလဲသုံသစာသပဌုမဟု အတိုင်သအတာနဟင့် သဘောသဘာဝ (၂) အကဌမ်သဖက်အလလဲသုံသစာသပဌုမဟုကို ကျူသလလန်သူမျာသ (၃) အလန်လိုင်သနဟင့်လက်တလေ့ဘဝရဟိ အမျိုသသမီသမျာသ၏ ဘဝအပေါ် အကဌမ်သဖက်အလလဲသုံသစာသပဌုမဟု၏ အကျိုသသက်ရောက်မဟုနဟင့် (၄) ဆိုရဟယ်မီဒီယာပလက်ဖောင်သ၏ တာဝန်ယူမဟု၊ တာဝန်ခံမဟုတို့ကို သုံသသပ်ထာသသည်။ တလေ့ရဟိချက်မျာသကို အောက်ပါအချက်မျာသအပေါ် အခဌေခံထာသသည်။


●      နိုင်ငံရေသအရတက်ကဌလပဌီသ မဌန်မာဘာသာစကာသအသုံသပဌုသော Telegram ချန်နယ် ၁ဝဝ မဟ Telegram ပိုစ့်ပေါင်သ ၁.၆ သန်သ ကိုလေ့လာမဟု

●      Facebook နဟင့် Telegram တို့မဟ ပို့စ်ပေါင်သ ၂၂ဝ ကို အရည်အသလေသအရ အသေသစိတ်သုံသသပ်မဟု

●      အလန်လိုင်သနဟင့်လက်တလေ့ဘဝရဟိ အလလဲသုံသစာသပဌုမဟုမျာသ၏ဆက်နလယ်မဟုကို စုံစမ်သစစ်ဆေသထာသသော ခလဲခဌမ်သ စိတ်ဖဌာမဟု

●      အလန်လိုင်သနဟင့် အော့ဖ်လိုင်သ အလလဲသုံသစာသလုပ်မဟုမျာသကဌာသ ဆက်စပ်မဟုကို စုံစမ်သစစ်ဆေသခဌင်သနဟင့် အထင်ကရ မဌန်မာအမျိုသသမီသ နိုင်ငံရေသသမာသမျာသကို ပစ်မဟတ်ထာသ အလလဲသုံသစာသလုပ်ခဌင်သတို့ကို နက်နက်ရဟိုင်သရဟိုင်သ လေ့လာဆန်သစစ်ထာသသောဖဌစ်ရပ်လေ့လာမဟု ၅ ခု။

●      နိုင်ငံရေသအရလဟုံဆော်မဟုရဟိသည့် အလန်လိုင်သပေါ်ရဟိ အလလဲသုံသစာသပဌုမဟုဒဏ်ကိုခံခဲ့ရသော ပုဂ္ဂိုလ်မျာသနဟင့် မေသမဌန်သထာသသော အတလင်သကျကျအင်တာဗျူသမျာသ။


ခလဲခဌမ်သစိတ်ဖဌာမဟုအချိန်ကာလမဟာ ၂ဝ၂၁ ခုနဟစ် ဖေဖော်ဝါရီလမဟ ၂၀၂၂ ခုနဟစ် ဒီဇင်ဘာလကဌာသတလင် ဖဌစ်သည်။


သတိပေသချက်- ကအစီရင်ခံစာတလင် ဂရပ်ဖစ်ရုပ်ပုံမျာသအသုံသပဌုမဟုနဟင့် ထိခိုက်နိုင်စေမဟုကိုလျဟော့ချရန် အစလမ်သ ကုန် ကဌိုသပမ်သခဲ့သော်လည်သ  လူမျိုသရေသခလဲခဌာသမဟု၊ အလလဲသုံသစာသလုပ်မဟုနဟင့် လိင်တူချစ်ကဌိုက်မဟုကို စော်ကာသမဟုမျာသ နဟင့် ပတ်သက်သည့် အကဌောင်သအရာမျာသ ပါဝင်နေပါသည်။

 

1.2 အဓိကရဟာဖလေတလေ့ရဟိချက်အကျဉ်သချုပ်

၂၀၂၁ ခုနဟစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ အာဏာသိမ်သမဟုအပဌီသ နောက်ပိုင်သတလင် မဌန်မာနိုင်ငံအတလင်သနဟင့် မဌန်မာနိုင်ငံမဟအမျိုသသမီသမျာသသည် မိမိတို့၏ နိုင်ငံရေသအမဌင်မျာသကိုဖော်ပဌရန် ဆိုရဟယ်မီဒီယာမျာသတလင် အာသကောင်သစလာ အသုံသပဌုလာခဲ့ကဌသည်။ ထိုသို့ပဌုလုပ်ခဌင်သကဌောင့် အလန်လိုင်သပေါ်တလင်  အလလဲသုံသစာသလုပ်မဟုနဟင့် နဟောင့်ယဟက်မဟုမျာသသည် ပိုမိုတိုသမဌင့်လာခဲ့သည်။


●      နိုင်ငံရေသအရလဟုံ့ဆော်သော မဌန်မာအမျိုသသမီသမျာသကို အလန်လိုင်သတလင် အနိုင်ကျင့်မဟုမျာသတလေ့ရသော Telegram ပေါ်ရဟိ ပို့စ်ပေါင်သ ၁.၆ သန်သကို အရေအတလက်အရ အကဲဖဌတ်စစ်ဆေသရာတလင် ၂ဝ၂၂ ခုနဟစ် အဆုံသပိုင်သရဟိ အကဌမ်သဖက်အလလဲသုံသစာသပဌုမဟုမျာသမဟာ အာဏာသိမ်သပဌီသနောက် ရက်သတ္တပတ်မျာသနဟင့် နဟိုင်သယဟဉ်ပါက အနည်သဆုံသငါသဆ ပိုမိုမျာသပဌာသခဲ့ကဌောင်သ တလေ့ရဟိခဲ့ရသည်။


●      အရည်အသလေသပိုင်သအရ ဖဌစ်ရပ်လေ့လာခဌင်သ စုံစမ်သစစ်ဆေသမဟုမျာသနဟင့် လလတ်မဌောက်လာသူမျာသ၏ သက်သေခံချက်တို့သည် အလန်လိုင်သအလလဲသုံသစာသမဟု၏ ပမာဏနဟင့် ပဌင်သထန်မဟုတို့ကိုဖော်ပဌသည်။ သို့သော် ပလပ်ဖောင်သဒေတာကို အပဌည့်အဝဝင်ရောက်ခလင့်မရဟိသောကဌောင့် ၎င်သသည် စစ်မဟန်သောအတိုင်သအတာ (သို့မဟုတ်) အလလဲသုံသစာသမဟုဖဌစ်ရပ်မျာသကို တိကျစလာအကဲဖဌတ်ရန် မဖဌစ်နိုင်ပေ။ Meta ၏ ဒေတာဝင် ရောက်ခလင့်မူဝါဒသည် ပမာဏမျာသပဌာသသော အရေအတလက်ပိုင်သဆိုင်ရာ ခလဲခဌမ်သစိတ်ဖဌာမဟုကို တာသဆီသထာသ သည့် မဌန်မာနိုင်ငံတလင် အသုံသအမျာသဆုံသ လူမဟုမီဒီယာပလက်ဖောင်သဖဌစ်သည့် Facebook နဟင့် အထူသသက် ဆိုင်ပါသည်။


●      အမျိုသသမီသမျာသနဟင့် မိန်သကလေသငယ်မျာသကို အလန်လိုင်သပေါ်တလင် ပစ်မဟတ်ထာသသော အခဌာသသော အလလဲသုံသစာသပဌုမဟုနဟင့် ကိုယ်ရေသအချက်အလက် ချိုသဖောက်မဟုမျာသကဌာသတလင် နိုင်ငံရေသအရ လဟုံဆော်မဟုမျာသ ပါရဟိသော အလလဲသုံသစာသပဌုမဟုမျာသလည်သ ပါဝင်လျက်ရဟိသည်။ Myanmar Witness ၏ အရေအတလက်အရ လေ့လာဆန်သစစ်မဟုတလင် အမုန်သပလာသစေသော စကာသလုံသမျာသဖဌင့် အမျိုသသမီသမျာသအာသ ပစ်မဟတ်ထာသသော အလလဲသုံသစာသပဌုမဟု ပို့စ်ပေါင်သ ၈,၃၃၈ ခုနဟင့် (doxxing) ပိုစ့်ပေါင်သ ၁၅,၀၀၀ အထိ ဆန်သစစ်ခဲ့ပဌီသ ထိုပို့စ်အမျာသစုမဟာ ပစ်မဟတ်ထာသခံရသော အမျိုသသမီသမျာသ၏ နိုင်ငံရေသယုံကဌည်ချက်နဟင့် လဟုပ်ရဟာသမဟုမျာသကဌောင့်ဖဌစ်နိုင်သည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။


ထိုကဲ့သို့ အလလဲသုံသစာသပဌုမဟုပို့စ်မျာသ၏ အမျာသစုကို မဌန်မာနိုင်ငံရဟိစစ်တပ်မဟ အာဏာသိမ်သမဟုကို ထောက်ခံသော အမျိုသသာသ အကောင့်မျာသမဟရေသသာသခဲ့ပဌီသ အာဏာသိမ်သမဟုကိုဆန့်ကျင်သော အမျိုသသမီသမျာသကို ပစ်မဟတ်ထာသခဲ့သည်။


●      အရည်အသလေသပိုင်သ ခလဲခဌမ်သစိတ်ဖဌာမဟုတလင် အလလဲသုံသစာသပဌုမဟုပို့စ်မျာသ၏ ၉၀ ရာခိုင်နဟုန်သအောက်မဟာ စစ်ကောင်စီကို ထောက်ခံသော အကောင့်မျာသမဟ ရေသသာသခဲ့ခဌင်သ (သို့) ဖဌန့်ဝေခဲ့ခဌင်သဖဌစ်သည်။ အရည်အတလက်ပိုင်သအရ လေ့လာထာသသော ခလဲခဌမ်သစိတ်ဖဌာမဟုတလင်ပါရဟိသော အလလဲသုံသစာသပဌုမဟုပို့စ်မျာသ၏ ၈၀ ရာခိုင်နဟုန်သအောက်မဟာလည်သ စစ်ကောင်စီကို ထောက်ခံသော အကောင့်မျာသမဟ ရေသသာသခဲ့ခဌင်သ ဖဌစ်ကဌောင်သ တလေ့ရဟိခဲ့ရသည်။


●      အရည်အသလေသပိုင်သအရ စုံစမ်သစစ်ဆေသမဟုမျာသတလင် တလေ့ရဟိရသော ပို့စ်မျာသ၏ ၈၃ ရာခိုင်နဟုန်သမဟာ အမျိုသသာသညီညလတ်ရေသအစိုသရ (NUG) (သို့) ပဌည်သူ့ကာကလယ်ရေသတပ်ဖလဲ့ (PDF) ကို ထောက်ခံသော အမျိုသသမီသမျာသကို ပစ်မဟတ်ထာသခဲ့ကဌောင်သ တလေ့ရဟိခဲ့ရသည်။


●      အရည်အသလေသပိုင်သအရ လေ့လာမဟုတလင်ပါရဟိသော အလလဲသုံသစာသပဌုမဟုပို့စ်မျာသ၏ ၇ဝ ရာခိုင်နဟုန်သမဟာ အမျိုသသာသမျာသ ညသဆောင်သောအကောင့်မျာသမဟ ရေသသာသခဲ့ကဌောင်သ တလေ့ရဟိခဲ့ရသည်။

 

ဘေသဥပါဒ်ဖဌစ်စေလိုသာ ရည်ရလယ်ချက်ဖဌင့် တစ်ပါသသူ၏ ကိုယ်ရေသအချက်အလက်မျာသအာသ ဖော်ထုတ် ရေသသာသထာသသော ပို့စ်မျာသ (doxxing) သည် အကဌမ်သဖက်အလလဲသုံသစာသပဌုမဟု၏ အဓိကပုံစံဖဌစ်ပဌီသ ထိုမဟတစ်ဆင့် စစ်ကောင်စီကို ဆန့်ကျင်သော အမျိုသသမီသမျာသကို လက်တလေ့ဘဝတလင် ပစ်မဟတ်ထာသ၍ အကဌမ်သဖက်ခဌင်သနဟင့် ဖမ်သဆီသခဌင်သမျာသ ဆောင်ရလက်ခဲ့ကဌသည်။ ထိုကဲ့သို့ အကဌမ်သဖက်မဟုမျာသနဟင့် ဖမ်သဆီသမဟုမျာသကို ဆောင်ရလက်ရန် အလန်လိုင်သပေါ်ရဟိ အကဌမ်သဖက်အလလဲသုံသစာသပဌုသူမျာသနဟင့် မဌန်မာစစ်အစိုသရ၏ လုံခဌုံရေသအဖလဲ့မျာသကဌာသတလင် ပူသပေါင်သဆောင်ရလက်မဟုမျာသရဟိကဌောင်သ အချို့သော သက်သေအထောက်အထာသမျာသက ညလဟန်ပဌလျက်ရဟိသည်။


●      အရည်အသလေသပိုင်သဆိုင်ရာ လေ့လာမဟုတလင် တလေ့ရဟိရသော အကဌမ်သဖက်မဟု ပိုစ့်မျာသ၏ အနည်သဆုံသ ၅၀ ရာခိုင်နဟုန်သမဟာ အမျိုသသမီသမျာသကို ဘေသဥပါဒ်ဖဌစ်စေလိုသော ရည်ရလယ်ချက်ဖဌင့် ကိုယ်ရေသအချက်အလက်မျာသကို ဖော်ထုတ်ရေသသာသခဲ့ကဌောင်သ (doxxing) တလေ့ရဟိခဲ့ရသည်။ ထိုကဲ့သို့ doxing ပို့စ်မျာသကို အရေအတလက်အရ စုဆောင်သထာသသော ဒေတာအချက်အလက်မျာသတလင်လည်သ တလေ့ရဟိခဲ့ရသည်။ ဖဌစ်စဉ်လေ့လာမဟု ဆန်သစစ်ချက်မျာသတလင် နိုင်ငံရေသအရ တန်သတူညီမျဟ လလဟမ်သမိုသမဟုရဟိသော အမျိုသသာသမျာသထက် အမျိုသသမီသမျာသ ကို အလန်လိုင်သပေါ်တလင် အဆပေါင်သမျာသစလာ ပို၍ပစ်မဟတ်ထာသတိုက်ခိုက်ခဲ့ကဌောင်သ တလေ့ရဟိခဲ့ရသည်။ ပစ်မဟတ်ထာသခံရသော အမျိုသသမီသအမျာသစုသည် လူသိမမျာသသော အမျိုသသမီသမျာသဖဌစ်ပဌီသ PDF လိုလာသသော (သို့မဟုတ်) NUG ပို့စ်မျာသအပေါ် အပဌုသဘောဆောင်သော မဟတ်ချက်ပေသခဌင်သအတလက် ရိုသရဟင်သစလာအသုံသပဌုသူမျာသဖဌစ်သည်။


●      အရည်အသလေသပိုင်သအရ လေ့လာမဟုတလင်ပါရဟိသော doxxing ပို့စ် ၂၈ ရာခိုင်နဟုန်သတလင် ပစ်မဟတ်ထာသခံရသော အမျိုသသမီသမျာသအာသ လက်တလေ့ဘဝတလင် အပဌစ်ပေသရန်တောင်သဆိုမဟုမျာသအာသ ရဟင်သရဟင်သလင်သလင်သ တလေ့မဌင်နိုင်သည်။ ထိုပိုစ့်မျာသအာသလုံသနီသပါသတလင် ပစ်မဟတ်ထာသခံရသော အမျိုသသမီသမျာသအာသ လက်တုံ့ပဌန် နိုင်ရန်အတလက် မဌန်မာစစ်တပ်အာဏာပိုင်မျာသအနေဖဌင့် ထိုအမျိုသသမီသမျာသအာသဖမ်သဆီသရန် (သို့) ထိုအမျိုသသမီသမျာသ၏ ပိုင်ဆိုင်မဟုမျာသအာသသိမ်သဆည်သရန် ပဌတ်သာသသော တောင်သဆိုချက်မျာသ ပါရဟိသည်။


●      စစ်ကောင်စီကိုထောက်ခံသော အချို့သော Telegram ချန်နယ်မျာသက doxxing ပို့စ်မျာသ၏ မကဌာခဏ မျဟဝေခဌင်သနဟင့် အပဌန်အလဟန် ချဲ့ထလင်ခဌင်သမျာသမဟတဆင့် doxxing လဟုံ့ဆော်မဟုမျာသ ရဟိနေကဌောင်သ အထောက်အထာသမျာသ ရဟိသည်။ အချို့သော စစ်ကောင်စီကိုထောက်ခံသော Telegram ချန်နယ်မျာသသည် စစ်ကောင်စီနဟင့် ပူသပေါင်သဆောင်ရလက်မဟုမျာသရဟိနေပဌီသ စစ်ကောင်စီကိုဆန့်ကျင်သော အမျိုသသမီသမျာသကို ဘေသဥပါဒ်ဖဌစ်စေလိုသော ရည်ရလယ်ချက်ဖဌင့် ဖော်ထုတ်ရေသသာသခဲ့ကဌပဌီသ ထိုအမျိုသသမီသမျာသကိုပစ်မဟတ် ထာသဖမ်သဆီသရန်နဟင့် ဖမ်သဆီသမဟုမျာသအပဌီသတလင် အောင်ပလဲခံသောသတင်သမျာသ ရေသသာသခဲ့ကဌသည်။

 

အမျိုသသမီသမျာသ အရဟက်ရစေရန်နဟင့် နဟိမ်ချဆက်ဆံခံရစေရန် လိင်ပိုင်သဆိုင်ရာအရ အနဟောင့်အယဟက်ဖဌစ် စေသောစကာသလုံသမျာသကို ထိုအမျိုသသမီသမျာသအာသ နဟုတ်ဆိတ်နေစေရန် ကဌိုသပမ်သသည့်အခါတလင် အသုံသပဌုခဲ့ ကဌောင်သတလေ့ရဟိခဲ့ရသည်။ လိင်ပိုင်သဆိုင်ရာအရမမဟန်ကန်သော လုပ်ဇာတ်မျာသကို နိုင်ငံရေသတက်ကဌလလဟုပ်ရဟာသ သော အမျိုသသမီသမျာသအာသထိခိုက်စေရန် ရည်ရလယ်အသုံသပဌုခဲ့ပဌီသ စစ်ကောင်စီ၏ တရာသဝင် မီဒီယာမျာသမဟ PDF ကိုထောက်ခံသော အမျိုသသမီသမျာသအာသ အကျင့်စာရိတ္တပျက်ပဌာသသော လူမျိုသရေသအရ စင်ကဌယ်မဟုမရဟိ သော ပုဂ္ဂိုလ်မျာသအဖဌစ် ဖော်ပဌထာသမဟုနဟင့် ကိုက်ညီလျဟက်ရဟိသည်။


●      လိင်ပိုင်သဆိုင်ရာ မဟုတ်မမဟန် လုပ်ကဌံဇာတ်လမ်သမျာသသည် အမျိုသသမီသ PDF နဟင့် NUG ထောက်ခံသူမျာသ ကို ကိုယ်ကျင့်တရာသဖောက်ပဌန်ပဌီသ ညစ်ညမ်သသူမျာသ၊  PDF နဟင့် တိုင်သရင်သသာသ လက်နက်ကိုင် အဖလဲ့အစည်သ (EAO) ခေါင်သဆောင်မျာသနဟင့်နိုင်ငံခဌာသသာသမျာသအတလက် လိင်ပိုင်သဆိုင်ရာ အသုံသချခံ သာသကောင် မျာသအဖဌစ် ပုံဖော်ထာသသည်။ အလန်လိုင်သပေါ် ရဟိတိုက်ခိုက်မဟုမျာသတလင် အလလန်ရိုင်သစိုင်သ သောဗန်သစကာသမျာသကို အသုံသပဌုလေ့ရဟိပဌီသ လိင်ပိုင်သဆိုင်ရာအကဌမ်သဖက်မဟုကို နေ့စဉ်ဘဝတလင် အာသပေသသော၊ လူသာသမဆန်သော စကာသလုံသမျာသ (သို့) ပုံရိပ်မျာသကို အသုံသပဌုကာဖော်ပဌလေ့ရဟိသည်။


●      ကကဲ့သို့ပုံဖော်မဟုမျာသကိုလည်သ စစ်ကောင်စီ၏ တရာသဝင်မီဒီယာမျာသမဟ ထောက်ခံအာသပေသထာသသည်။ ထိုသို့ပဌုလုပ်ခဌင်သမဟာ ဘာသာရေသတန်ဖိုသမျာသနဟင့် ကိုယ့်ကျင့်တရာသ စင်ကဌယ်မဟုဆိုင်ရာ အမဌင်မျာသနဟင့် ဆက်နလယ်မဟုရဟိနေသော PDF အဖလဲ့မျာသအာသ ကိုယ်ကျင့်တရာသဆိုင်ရာ ထိတ်လန့်မဟုဖဌစ်စေရန် ရည်ရလယ် ပုံဖော်ထာသသည်။


●      လူသာသမဆန်သောစကာသလုံသမျာသအာသ အသုံသပဌုခဌင်သနဟင့် စိတ်ကူသယဥ်ပုံမျာသအသုံသပဌုခဌင်သ နည်သလမ်သသည် ရိုဟင်ဂျာလူမျိုသစုမျာသအာသ နဟိမ်ချခလဲခဌာသဆက်ဆံရာတလင် မဌန်မာစစ်တပ်က အသုံသပဌုခဲ့သည်။


တိုင်သရင်သသာသ (သို့) ဘာသာရေသယုံကဌည်ချက် လူနည်သစုမျာသမဟလာသော အမျိုသသမီသမျာသကိုလည်သ ပစ်မဟတ်ထာသတိုက်ခိုက်ခဲ့ကဌောင်သ သက်သေအထောက်အထာသမျာသ တလေ့ရဟိရပဌီသ မလတ်စလင်လူနည်သစု အုပ်စုမျာသအပေါ်တလင် ညဟာတာမဟုရဟိသည်ဟု ယူဆရသောအမျိုသသမီသမျာသနဟင့် ၎င်သတို့၏ လိင်စိတ်ပေါ်မူတည်၍ ပစ်မဟတ်ထာသခဌင်သဖဌစ်သည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။


●      အရည်အသလေသပိုင်သဆိုင်ရာ လေ့လာဆန်သစစ်မဟုမျာသတလင် ထင်ရဟာသသော ဒီမိုကရေစီလိုလာသသော အမျိုသသမီသ မျာသကို ဂုဏ်သိက္ခာကျစေရန် ကဌိုသပမ်သမဟုတလင် အမျိုသသာသရေသဝါဒီ ဇာတ်ကဌောင်သမျာသနဟင့် လိုက်လျော ညီထလေဖဌစ်သော လိင်ပိုင်သဆိုင်ရာဆန်သောမလတ်စလင်ဆန့်ကျင်ရေသ စကာသလုံသမျာသကို ပဌသခဲ့သည်။ ယင်သတလင် အမျိုသသမီသမျာသသည် မလတ်ဆလင်အမျိုသသာသမျာသနဟင့် လိင်နဟင့်ပတ်သက်သော ဆက်ဆံရေသရဟိ ကဌောင်သ ပဌတ်သာသသော ဘာသာစကာသဖဌင့် ပဌောဆိုမဟုမျာသပါဝင်သည်။


●      Telegram ပေါ်ရဟိ SAC အဖလဲ့မျာသမဟ နိုင်ငံရေသတက်ကဌလသော အမျိုသသမီသမျာသကို ပစ်မဟတ်ထာသသည့် မူဆလင်ဆန့်ကျင်ရေသ အမုန်သပလာသမဟုအဆင့်သည် ဒီမိုကရေစီလိုလာသသော အုပ်စုမျာသအတလင်သထက် ၂၅ ဆခန့် မဌင့်မာသသည်။ သို့သော်လည်သ အရည်အသလေသပိုင်သဆိုင်ရာနဟင့် အရည်အတလက်ပိုင်သဆိုင်ရာ ခလဲခဌမ်သစိတ်ဖဌာမဟုအတလင်သ အမျိုသသမီသမျာသကိုညသတည်သော မလတ်စလင်ဆန့်ကျင်ရေသမုန်သတီသမဟု (သို့မဟုတ်) လူနည်သစုတိုင်သရင်သသာသ (သို့မဟုတ်) ဘာသာရေသနောက်ခံမဟ အမျိုသသမီသမျာသကို ပစ်မဟတ်ထာသပုံပေါ်သည့် ပို့စ်အရေအတလက်အာသလုံသမဟာ နည်သပါသပါသည်။ ကအရေအတလက်သည် ဆိုရဟယ်မီဒီယာ ဂေဟစနစ်တလင် မလတ်ဆလင်ဆန့်ကျင်ရေသကို ကိုယ်စာသပဌုမဟုနည်သပါသသောကဌောင့် သုတေသနပုံစံရဟိ အရေအတလက် တလေ့ရဟိချက်မျာသတလင် မဟာသယလင်သသောအပဌုသဘောအရေအတလက်ကို ကန့်သတ်ထာသသည်။


●      အရည်အသလေသပိုင်သဆိုင်ရာ လေ့လာမဟုမျာသတလင်ပါဝင်သော ပို့စ်မျာသ၏ ၆ ရာခိုင်နဟုန်သတလင် လိင်စိတ်ကလဲပဌာသ ခဌာသနာသသော ပုဂ္ဂိုလ်မျာသ (LGBTQIA) ကို ဆန့်ကျင်သော အမဌင်မျာသပါရဟိသည်။ ကကဲ့သို့သော အမုန်သတရာသပါဝင်သည့် ပို့စ်မျာသသည် ဒီမိုကရေစီလိုလာသသော အကောင့်မျာသအနေဖဌင့် ပိုမိုရေသသာသ ဖော်ပဌခဲ့ကဌသည်။ လိင်စိတ်ကလဲပဌာသခဌာသနာသ သူမျာသကို ဆန့်ကျင်သောအမဌင်အမျာသစုကို စစ်ကောင်စီ၏ နိုင်ငံရေသသမာသဖဌစ်သော ဒေါ်သက်သက်ခိုင်ကို ပစ်မဟတ်ထာသရာတလင် အသုံသပဌုကဌလေ့ရဟိသည်။


အလန်လိုင်သအကဌမ်သဖက်အလလဲသုံသစာသမဟုနဟင် doxxing တိုက်ခိုက်မဟုမျာသကဌောင့် အမျိုသသမီသမျာသ နဟုတ်ဆိတ်နေရခဌင်သနဟင့် လက်တလေ့ဘဝတလင် ငဌိမ်ဝပ်လျဟို့ဝဟက်စလာနေရခဌင်သစသည့် အကျိုသသက်ရောက်မဟုမျာသ ဖဌစ်ပေါ်လျက်ရဟိသည်။ အကဌမ်သဖက်မဟုမဟ လလတ်မဌောက်လာသူမျာသအနေဖဌင့် ၎င်သတို့၏အမဌင်မျာသ၊ ပုဂ္ဂိုလ်နဟင့် ဂုဏ်သိက္ခာအပေါ် တိုက်ခိုက်မဟုမျာသရဟိခဲ့သည်ဟု တင်ပဌခဲ့ကဌပဌီသ မုဒိမ်သမဟု၊လူသတ်မဟု နဟင့် စိတ်ပိုင်သဆိုင်ရာ၊ ရုပ်ပိုင်သဆိုင်ရာအရ ပဌင်သထန်သော ထိခိုက်မဟုမျာသရဟိစေနိုင်သည့် အကဌမ်သဖက်မဟုမျာသနဟင့် စပ်လျဉ်သသော ခဌိမ်သခဌောက်မဟုမျာသ ရဟိခဲ့သည်ဟုဆိုကဌသည်။


●      အကဌမ်သဖက်မဟုမဟ လလတ်မဌောက်ခဲ့သူမျာသနဟင့် အတလင်သကျကျမေသမဌန်သထာသသော အင်တာဗျူသမျာသအရ အလန်လိုင်သပေါ်ရဟိ အကဌမ်သဖက်မဟု၊ အထူသသဖဌင့် doxxing တိုက်ခိုက်မဟုမျာသကဌောင့် အမျိုသသမီသမျာသအနေဖဌင့် အမျာသပဌည်သူရဟေ့တလင် နေထိုင်ရန်ကျဉ်သကဌပ်ခဲ့ပဌီသ အလန်လိုင်သပေါ်တလင်သာမက လက်တလေ့ဘဝတလင်မဟာပါ မျက်နဟာမဖော်ဝံ့ ဖဌစ်ခဲ့ရသည်ဟုဆိုသည်။ လလတ်မဌောက်ခဲ့သူမျာသအနေဖဌင့် ၎င်သတို့၏ အိမ်မျာသအတလင်သ မလုံခဌုံသလိုခံစာသခဲ့ရကာ အကဌောက်တရာသစိုသမိုသ၍ နေထိုင်ခဲ့ရသည်ဟုဆိုသည်။ ထို့အပဌင် မိသာသစုနဟင့်သူငယ်ချင်သမျာသ ကဌာသတလင်လည်သ ခက်ခဲစလာနေထိုင်ခဲ့ရကာ အလန်လိုင်သတိုက်ခိုက်မဟု မျာသကဌောင့် အရဟက်ရခဌင်သ၊ စိတ်ဓာတ်ကျခဌင်သနဟင့် စိတ်အနဟောင့်အယဟက်ဖဌစ်စေသော ခံစာသမဟုမျာသ ရရဟိခဲ့ကဌောင်သ ဆိုခဲ့ကဌသည်။


●      အရည်အသလေသပိုင်သဆိုင်ရာ လေ့လာမဟုတလင် ကဖဌစ်စဉ်ကိုထောက်ခံသော သက်သေအထောက်အထာသ အချို့ရဟိခဲ့သည်။ Doxxing အလုပ်ခံရသော အမျိုသသမီသမျာသအနေဖဌင့် အလန်လိုင်သပေါ်တလင် အမျာသပဌည်သူမဌင်သာနိုင်ခဌင်သမဟ လျဟော့ချနိုင်ရန် ၎င်သတို့၏အကောင့်မျာသအာသ  ဖျက်သိမ်သခဌင်သ (သို့) ပဌောင်သလဲမဟုမျာသကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ကဌသည်။ သို့သော် doxxing အလုပ်ခံရသော အမျိုသသမီသမျာသထဲမဟ မည်မျဟသောအရေအတလက်သည် ထိုကဲ့သို့မိမိကိုယ်ကို ကာကလယ်ခဌင်သမျာသ မပဌုလုပ်နိုင်သေသခင် ၎င်သတို့အာသ Telegram ချန်နယ်ကဲ့သို့သော နေရာမျာသတလင် ၎င်သတို့၏ ကိုယ်ရေသအချက်အလက်မျာသ ပေါက်ကဌာသမဟုမျာသ ရဟိနေခဌင်သကို ကဌိုတင်သိရဟိခဌင်သ ရဟိ၊ မရဟိကို ထင်ရဟာသစလာမသိနိုင်ပါ။

 

ကအစီရင်ခံစာတလင် ပါဝင်သော တလေ့ရဟိချက်မျာသမဟာ မဌန်မာနိုင်ငံရဟိ အမျိုသသမီသမျာသအပေါ် အမဟန်တကယ် သက်ရောက်လျဟက်ရဟိသော အကဌမ်သဖက်မဟုပမာဏ၏ အပေါ်ယံမျဟသာဖဌစ်နိုင်သည်။


●      ကအစီရင်ခံစာတလင်ပါဝင်သော တလေ့ရဟိချက်မျာသမဟာ လေ့လာသုံသသပ်မဟုပဌုလုပ်ခဲ့သော လူမဟုပလက်ဖောင်သ မျာသတလင် အမျာသသူငဟာတလေ့မဌင်နိုင်သော ပို့စ်မျာသအပေါ် အခဌေခံထာသခဌင်သဖဌစ်သည်။ အလလဲသုံသစာသမဟုမဟ လလတ်မဌောက်လာခဲ့သူမျာသနဟင့် အင်တာဗျူသမျာသတလင် အခဌာသဖိုရမ်မျာသ၌ ဖဌစ်ပေါ်လျဟက်ရဟိသော သိသာ ထင်ရဟာသသည့် အလလဲသုံသစာသမဟုမျာသကိုလည်သ မီသမောင်သထိုသဖော်ပဌခဲ့ကဌသည်။


●      အခဌာသသောပုံစံဖဌင့် အလလဲသုံသစာသမဟုမျာသမဟာ


o   အရလယ်ရောက်ပဌီသသူမျာသသာ ကဌည့်ရဟုရန်သင့်သောဝဘ်ဆိုဒ်မျာသတလင် ၎င်သတို့၏ပုံမျာသနဟင့် ဆက်သလယ်ရန် အသေသစိတ် အချက်အလက်မျာသကို ပို့စ်တင်ခဌင်သ

o   တိုက်ရိုက်မက်ဆေ့ချ် (Direct message) နဟင့် Whatsapp ကဲ့သို့သောစာပို့စနစ် app မျာသတစ်ဆင့် မက်ဆေ့ချ်မျာသနဟင့် ခဌိမ်သခဌောက်မဟုမျာသပေသပို့ခဌင်သ

o   လိင်ပိုင်သဆိုင်ရာမျာသ အသာသပေသဖော်ပဌရန် ရည်ရလယ်ထာသသော ညစ်ညမ်သ Telegram ချန်နယ်မျာသ တည်ရဟိနေခဌင်သ (လုံခဌုံရေသအကဌောင်သပဌချက်မျာသကဌောင့် ကလေ့လာမဟုတလင် ထည့်သလင်သမဖော် ပဌထာသပါ)။

 

အလလဲသုံသစာသလုပ်မဟုကို ရပ်တန့်ရန်အတလက် ဆိုရဟယ်မီဒီယာပလက်ဖောင်သကို ထိန်သညဟိကျင့်သုံသမဟုမျာသသည် မလုံလောက်သောကဌောင့်လလတ်မဌောက်သူမဟ ပဌင်သထန်စလာခံစာသရသည်။ ခလဲခဌမ်သစိတ်ဖဌာထာသသော အလလဲ သုံသစာသလုပ်ထာသသည့် ပို့စ်အမျာသစုသည် ပလက်ဖောင်သ စည်သကမ်သသတ်မဟတ်ချက်မျာသကို ရဟင်သရဟင်သလင်သလင်သ ချိုသဖောက်ပဌီသ အလလန်တက်ကဌလသော အကောင့်နဟင့် ချန်နယ်အနည်သစုက တလန်သအာသပေသထာသသည်။

 

●      အရေအတလက်ပိုင်သဆိုင်ရာ လေ့လာမဟုတလင် Telegram ပေါ်ရဟိ ချန်နယ် ၄ ခုကသာလျဟင် တလေ့ရဟိခဲ့ရသော အလလဲသုံသစာသပဌုမဟုပို့စ်မျာသ၏ ၅ဝ ရာခိုင်နဟုန်သကျော်ကို ပင်တိုင်ဖော်ပဌခဲ့ကဌောင်သ တလေ့ရဟိခဲ့ရသည်။ အရည်အသလေသပိုင်သဆိုင်ရာနဟင့် အရေအတလက်ပိုင်သဆိုင်ရာ လေ့လာမဟုမျာသတလင် ပိုစ့်ပေါင်သ ၁၅၀,၀၀၀ ကျော်တင်ထာသသော တယ်လီဂရမ်ချန်နယ် ၁၃ခု သည် အလလဲသုံသစာသမဟုအမျာသစုအတလက် တာဝန်ရဟိကဌောင်သ တလေ့ရသည်။


●      ပလက်ဖောင်သပေါ်လစီကို ပဌောင်ပဌောင်တင်သတင်သ ချိုသဖောက်နေသော်လည်သ မျာသပဌာသလဟသော doxxing ချန်နယ်အမျာသစုသည် Telegram တလင် ဆက်လက်တည်ရဟိနေသည်။ Telegram ချန်နယ် အနည်သငယ်အာသဖဌုတ်ချမဟုသည် အပဌုသဘောဆောင်သော အကျိုသသက်ရောက်မဟုအတလက် နည်သပါသနေ သေသလျဟက်ရဟိကဌောင်သကို တလေ့ရဟိရသည်။ ကကဲ့သို့ဖဌစ်ပေါ်ရသည်မဟာ အရန်ချန်နယ်မျာသ ပေါမျာသမဟုနဟင့် လူသိမျာသ၍အန္တရာယ်မျာသသော ပဌုလုပ်သူမျာသမဟ ဖန်တီသကဌသောချန်နယ်အသစ်မျာသကို လျင်မဌန်စလာ ဖဌေရဟင်သဆောင်ရလက်နိုင်ခဌင်သ မရဟိသောကဌောင့်ဖဌစ်သည်။


●      Closed group အဖလဲ့မျာသတလင် ဖဌစ်ပေါ်လျက်ရဟိသော လူတစ်ညသတစ်ယောက်အပေါ်တလင် အကဌမ်သဖက်မဟု (သို့) လက်တုံံ့ပဌန်နိုင်ရန် (အတိအလင်သမဟုတ်ဘဲ) သလယ်ဝိုက်သောနည်သဖဌင့် အာသပေသအာသမဌဟောက်ပဌုသော doxing တိုက်ခိုက်မဟု၊ အမျိုသသမီသမုန်သတီသမဟု နဟင့် လူမျိုသရေသခလဲခဌာသမဟုပို့စ်မျာသအာသ ဖဌုတ်ချနိုင်ရန် Telegram ၏ မူဝါဒသည် ပျက်ကလက်လျဟက်ရဟိသည်။


●      အရည်အသလေသပိုင်သဆိုင်ရာလေ့လာမဟုမဟ ဖော်ထုတ်ထာသသော အလလဲသုံသစာသလုပ်ထာသသည့် ပို့စ်ပေါင်သ ၂၂၀ အနက်မဟ ၁၈၅ ခုသည် ဆိုရဟယ်မီဒီယာပလက်ဖောင်သမျာသပေါ်တလင် အနည်သဆုံသ ခဌောက်ပတ်ကဌာ တည်ရဟိနေခဲ့သည်။ Telegram ပေါ်ရဟိ ပို့စ် ၁၂၆ ခုအနက် ၁၀၀ (၇၉%) သည် Telegram ၏ ဝန်ဆောင်မဟုစည်သမျဉ်သမျာသကို ချိုသဖောက်ခဲ့သည်။ Facebook ပို့စ် ၇၉ ခု၏ ၇၁ ခု (၉၀%) သည် Facebook ၏ အဖလဲ့အစည်သစံနဟုန်သမျာသကို ချိုသဖောက်ခဲ့သည်။


●      အချို့သောကိစ္စမျာသတလင် အလလဲသုံသစာသပို့စ်မျာသသည် ကုဒ်လုပ်ထာသသောဘာသာစကာသ၊ GIF မျာသ / လဟုပ်ရဟာသောပုံမျာသ၊memeမျာသနဟင့် ပဌင်ဆင်ထာသသောပုံမျာသ အသုံသပဌုခဌင်သဖဌင့် ထောက်လဟမ်သသိရဟိမဟုကို ရဟောင်ရဟာသခဌင်သဖဌစ်နိုင်သည်။ အရည်အသလေသအရ ခလဲခဌမ်သစိတ်ဖဌာထာသသည့် Facebook ပေါ်ရဟိ ၄၂ ရာခိုင်နဟုန်သသော ရိုင်သစိုင်သသောပို့စ်မျာသတလင် အထူသကဌပ်မတ်မဟုမရဟိဘဲ ထိန်သညဟိရန်ခက်ခဲစေသည့် အင်္ဂါရပ် မျာသပါရဟိသည်။

 

1.3 အကဌံပဌုချက်အကျဉ်သချုပ်

1.3.1 ဆိုရဟယ်မီဒီယာ ပလက်ဖောင်သမျာသ၏တာဝန်ခံမဟု

  1. အလန်လိုင်သအလလဲသုံသစာသမဟုမျာသအာသ ကိုင်တလယ်ဖဌေရဟင်သရန် ပူသပေါင်သဆောင်ရလက်ခဌင်သ၊ အထူသကျလမ်သကျင် သူမျာသနဟင့် လလတ်မဌောက်လာသူမျာသညသဆောင်သော ချဉ်သကပ်မဟုအာသလုပ်ဆောင်ခဌင်သ။ ယင်သတလင် မဌန်မာဘာသာစကာသ အကဌောင်သအရာမျာသကို စောင့်ကဌည့်လေ့လာရန် ရင်သမဌစ်မျာသပိုမိုအသုံသပဌုခဌင်သ၊ အလလဲသုံသစာသမဟု၏ ပဌောင်သလဲလာသောသဘာဝနဟင့် အကျိုသသက်ရောက်မဟုမျာသကို ထိုသထလင်သသိမဌင်နိုင် သော လလတ်မဌောက်လာသူမျာသအာသ မဌန်မာအမျိုသသမီသအခလင့်အရေသ အဖလဲ့အစည်သမျာသနဟင့် တိုင်ပင် ဆောင်ရလက်ခဌင်သတို့ ပါဝင်မည်ဖဌစ်သည်။ ထိခိုက်ခံရသည့်အသိုင်သအဝိုင်သမျာသသို့ ဒေတာမျာသ လက်လဟမ်သမီစေရန် ပလက်ဖောင်သမျာသကို အသုံသပဌုနိုင်ရန် လိုအပ်သည်။ သို့မဟသာ  အလလဲသုံသစာသမဟုမျာသ ကို ခဌေရာခံရန်နဟင့် တန်ပဌန်အရေသယူမဟုမျာသ၏ ထိရောက်မဟုကိုခဌေရာခံရန်အတလက် ပလပ်ဖောင်သမျာသနဟင့် အလုပ်လုပ်နိုင်စေမည် ဖဌစ်သည်။

  2. ရဟိနဟင့်ပဌီသသာသမူဝါဒမျာသနဟင့် အမျိုသသမီသမျာသကို doxxing ပဌုလုပ်နိုင်သော ၎င်သတို့၏အသုံသပဌုမဟု စည်သကမ်သချက်မျာသတလင် လက်ရဟိဖမ်သယူမထာသသည့် အလလဲသုံသစာသမဟုအမျိုသအစာသမျာသကို လလဟမ်သခဌုံရန် ပလက်ဖောင်သအင်္ဂါရပ်မျာသကို ပဌန်လည်သုံသသပ်ခဌင်သ။

  3. ပလက်ဖောင်သပေါ်တလင် သတင်သပေသပို့လာသော ခဌိမ်သခဌောက်မဟုမျာသကို ဖော်ပဌလျဟက်ရဟိသည့် အလလဲသုံသ စာသပဌုကျင့်နေသော အကောင့်မျာသကို အချိန်နဟင့်တစ်ပဌေသညီ ဖယ်ရဟာသနိုင်ရန် ထိုခဌိမ်သခဌောက် မဟုမျာသအာသ တုံ့ပဌန်နိုင်မဟုအရဟိန်ကို မဌဟင့်တင်ခဌင်သ။


1.3.2 လလတ်မဌောက်လာသူမျာသအတလက် ပံ့ပိုသမဟု

  1. အလန်လိုင်သအကဌမ်သဖက်မဟုမဟ လလတ်မဌောက်လာသူမျာသအာသ အထောက်အပံ့ပေသနေသော အမျိုသသမီသမျာသနဟင့် အမျိုသသမီသရေသရာအဖလဲ့အစည်သမျာသအာသ အရင်သအမဌစ်မျာသမျဟဝေပေသခဌင်သနဟင့် အလန်လိုင်သတလင်သာမက လက်တလေ့ဘဝမဟာပါ ကဌုံတလေ့နေရသော လိင်ပိုင်သဆိုင်ရာ အကဌမ်သဖက်မဟု ပဌဿနာမျာသနဟင့် ပတ်သက်သော အကဌောင်သအရာမျာသကို အသိပညာတိုသမဌဟင့်ပေသခဌင်သ။

  2. မဌန်မာမီဒီယာမျာသ၊ အစိုသရမဟုတ်သော NGO အဖလဲ့အစည်သမျာသ နဟင့် ပံ့ပိုသကူညီရေသ အဖလဲ့အစည်သမျာသနဟင့် ပူသပေါင်သဆောင်ရလက်ခဌင်သဖဌင့် အလလဲသုံသစာသပဌုမဟုနဟင့် စပ်လျဉ်သ၍ ဂုဏ်သိက္ခာညဟိုသနလမ်သစေသောဖဌစ်စဉ် မျာသ မဖဌစ်ပေါ်စေရန် ကူညီဆောင်ရလက်ကဌိုသပမ်သခဌင်သ။


အနာဂတ်သုတေသနအတလင် လမ်သကဌောင်သမျာသ

  1. အလန်လိုင်သတလင်သာမက လက်တလေ့ဘဝတလင်မဟာပါ သက်ရောက်မဟုရဟိသည့် doxxing တိုက်ခိုက်မဟုမျာသ၏ အကျိုသသက်ရောက်မဟုကို ပိုမိုကောင်သမလန်စလာ နာသလည်စေရန် အမျာသသူငဟာ ကဌည့်ရဟုနိုင်သော Telegram နဟင့် အခဌာသသော ချန်နယ်မျာသအာသ တက်ကဌလစလာလေ့လာစောင့်ကဌည့်ခဌင်သ။

 

  1. အလန်လိုင်သပေါ်ရဟိ လိင်ပိုင်သဆိုင်ရာ အလလဲသုံသစာသပဌုမဟုမျာသကို မဟတ်တမ်သတင်နိုင်ရန် အထူသစောင့်ကဌည့် အဖလဲ့မျာသကိုထာသရဟိခဌင်သ - ကလေသသူငယ်လိင်ပိုင်သဆိုင်ရာ အမဌတ်ထုတ်မဟုနဟင့် လူကုန်ကူသမဟုဆိုင်ရာ အလာသအလာမျာသရဟိသော အလန်လိုင်သပေါ်ရဟိ လိင်ပိုင်သဆိုင်ရာ အလလဲသုံသစာသပဌုမဟုမျာသအာသ ထည့်သလင်သ စောင့်ကဌည့်ခဌင်သ။

 

  1. မတူညီသော အမျိုသသမီသအုပ်စုမျာသကဌာသတလင် ခိုင်မာသော နဟိုင်သယဟဉ်မဟုမျာသ ပဌုလုပ်နိုင်ရန် အလလဲသုံသစာသပဌုသော ပို့စ်မျာသ၏ ဒေတာစုဆောင်သမဟုကို ကျယ်ကျယ်ပဌန့်ပဌန့်လုပ်ဆောင်ခဌင်သ။

 

  1. ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ အလန်လိုင်သသုတေသနနဟင့် စပ်လျဉ်သသော မူဘောင်တစ်ခု ဖော်ဆောင်နိုင်ရန်အတလက် သုတေသီမျာသ၊ မူဝါဒချမဟတ်သူမျာသ၊ NGO မျာသနဟင့် ကနဩှ တုံ့ပဌန်ဆောင်ရလက်သူမျာသနဟင့် ပူသပေါင်သ ဆောင်ရလက်ခဌင်သ။



ကသည်မဟာ မဌန်မာနိုင်ငံရဟိ အမျိုသသမီသမျာသအာသ ပစ်မဟတ်ထာသ၍ အမုန်သပလာသစေသော အမုန်သစကာသမျာသ နဟင့် ၎င်သ၏သက်ရောက်မဟုမျာသကို ပဌသသည့်ပမာဏနဟင့် ပဌင်သထန်မဟုတို့ကိုပဌသသည့် Myanmar Witness မဟ စုဆောင်သရရဟိထာသသော အထောက်အထာသမျာသဖဌစ်ပဌီသ အလလဲသုံသစာသလုပ်မဟုနဟင့် အမုန်သ စကာသဆိုင်ရာ ပလက်ဖောင်သပေါ်လစီမျာသကို ရဟင်သရဟင်သလင်သလင်သ ချိုသဖောက်နေသော အလန်လိုင်သတလင် ကျန်ရဟိနေသောပို့စ်မျာသ၊ အမုန်သစကာသမျာသနဟင့် အခဌေအနေကို ပိုမိုနာသလည်သဘောပေါက်ရန်နဟင့် ထိရောက်သောတုံ့ပဌန်မဟုမျာသကို ဖော်ထုတ်ရန် သက်ရောက်မဟုရဟိသော အဖလဲ့အစည်သမျာသနဟင့် သုတေသီ မျာသအတလက် ရရဟိနိုင်သော ပလက်ဖောင်သဒေတာ နည်သပါသခဌင်သတို့ ပါဝင်သည်။

 

အကဌံပဌုထာသသော ချဉ်သကပ်မဟုတလင် မဌန်မာအမျိုသသမီသမျာသ၊ ဒစ်ဂျစ်တယ်အခလင့်အရေသအဖလဲ့အစည်သ မျာသနဟင့် အလလဲသုံသစာသမဟု၏သဘောသဘာဝနဟင့် အကျိုသသက်ရောက်မဟုမျာသကို ထဲထဲဝင်ဝင်သိမဌင်နာသ လည်သော လလတ်မဌောင်လာသူမျာသနဟင့်တိုင်ပင်ကာ မဌန်မာဘာသာစကာသအကဌောင်သအရာကို စောင့်ကဌည့်လေ့လာရန် အရင်သအမဌစ်မျာသ ပိုမိုအသုံသပဌုခဌင်သတို့ ပါ၀င်မည်ဖဌစ်သည်။ ကအဆိုပဌု ထာသသောချဉ်သကပ်မဟုသည် အလလဲသုံသစာသမဟုကိုခဌေရာခံရန်နဟင့် တန်ပဌန်အရေသယူမဟုမျာသ၏ ထိရောက်မဟု ကိုခဌေရာခံရန် ပလပ်ဖောင်သမျာသနဟင့်အတူ အလုပ်လုပ်နိုင်စေရန်အတလက် ထိခိုက်ခံရသောအသိုင်သ အဝိုင်သမျာသအတလက် ဒေတာမျာသလက်လဟမ်သမီစေသော ပလက်ဖောင်သမျာသလို အပ်မည်ဖဌစ်သည်။

‌

ရိုဟင်ဂျာလူမျိုသမျာသအာသ အမုန်သပလာသစေသော အကဌောင်သအရာမျာသ ပဌန့်နဟံနေကဌောင်သ သတင်သမျာသထလက်ပေါ်လာပဌီသသည့် နောက်ပိုင်သတလင် Facebook အနေဖဌင့် မဌန်မာနိုင်ငံရဟိ ၎င်သတို့၏ စောင့်ကဌည့်လေ့လာမဟုကို တိုသမဌဟင့်ဆောင်ရလက်ခဲ့သည် ဟု ဆိုခဲ့သော်လည်သ အချို့သောဖဌစ်ရပ်မျာသတလင် အမျိုသသမီသမျာသအပေါ် အကဌမ်သဖက်ရန် လဟုံဆော်နေသည့် အန္တရာယ်ရဟိသော အကဌောင်သအရာမျာသကို အမိအရမဟတ်တမ်သတင်နိုင်ရန် ပျက်ကလက်နေဆဲဖဌစ်သည်။ အရဟိန်အဟုန်နဲ့ တိုသတက်ပဌောင်သလဲနေသော အလန်လိုင်သတလင် အလလတ်သဘောအသုံသပဌုသည့် ညစ်ညမ်သသော ဘန်သစကာသအသုံသအနဟုန်သမျာသ၊ ၎င်သတို့၏ အလလဲသုံသစာသလုပ်မဟုတလင် ကုဒ်ပါဘန်သစကာသ/သို့မဟုတ် ပုံမျာသကိုအသုံသပဌုသည့် စာသာသမျာသ နဟင့် လူ့အခလင့်အရေသ ချိုသဖောက်မဟုဆိုင်ရာ မဟတ်ချက်ပေသခဌင်သနဟင့် မဟတ်တမ်သတင်ခဌင်သအပါအဝင် တရာသ ဝင်သောအကဌောင်သအရာမျာသကို ဖယ်ရဟာသခဌင်သစသည့် အလလဲသုံသစာသလုပ်ထာသသော ပို့စ်မျာသကို တတ်နိုင်သမျဟဖမ်သယူရန် ဗျူဟာမျာသရေသဆလဲရန် လူ့ကျလမ်သကျင်မဟု လိုအပ်ပါသည်။



uk_edited.jpg
myanmar flag-button-square-250.png

Download report as PDF (Free)

start reading
bottom of page